Japonya eğitimine en üst düzeyde önem veren ülkelerin başında gelmektedir ...
Okul müfredatları Japon toplumunun ve kültürünün temel değerlerinin öğretilmesine adanmıştır. Sistemin temel özelliği yüksek okullaşma oranı ve derslere devam “zorunluluğudur”. Japonya’da ilköğretim 6 yıl süreli ilkokul ve 3 yıl süreli ortaokul olmak üzere iki aşamadan oluşmaktadır. 6-14 yaş arası İlköğretim zorunlu ve ücretsizdir. Japon okullarında karma eğitim yapılmaktadır.
İLKOKUL
Japonya’da 6 yaşını dolduran her çocuk 6 yıl süren ilkokula başlar. 2003 yılı itibariyle 23,633 (73 devlet, 23,381 mahalli, 179 özel) ilkokul bulunmaktadır. Öğrenci sayısı toplam 7,226,911 (E: 3,697,357, K: 3,529,554) dür.
İlkokulun amacı, toplumun/ulusun bir bireyi olarak, sağlıklı sosyal yaşama sahip olabilmesi için gerekli olan temel bilgi, beceri ve aklı kazanmasına yardımcı olmaktır. Aynı zamanda, çocuğun insancıl yönünü zenginleştirerek, diğer çocuklarla etkileşimi aracılığıyla kendi cazibesinin ve bireyselliğinin farkına varmasını, kendine güven duymasını sağlamak diğer bir amaçtır.
Japonya’da öğretim yılı 1 Nisan’da başlar ve 31 Mart’ta biter. Nisan-Temmuz ortası, Eylül – Aralık sonu ve Ocak- Mart sonu olmak üzere üç dönem halinde yapılır. Fiili olarak eğitim yapılan gün sayısı 210 gündür. Buna birçok okulun, okul festivalleri gibi sosyal aktiviteler için ayırdığı yaklaşık 30 günlük dönem dahil değildir. (Yılda toplam 240 gün).
Tam gün eğitim yapılır. Sabah 8:30 ‘da ders başlar, 15:50’de biter. Dersler 45 dakikadır. Okul 5,5 gündür (cumartesi yarım gün).
Her sınıf bir tek öğretmen tarafından yürütülür ve o öğretmenin sorumluluğundadır. Yıllık ders saati sayısı 1.Sınıfta 850 (haftada 25 saat), 2.sınıfta 910 (haftada 26 saat), 3.sınıfta 980 (haftada 28 saat), 4.,5.ve 6.sınıflarda ise 1015 (haftada 29 saat) saattir.
İlkokulda Japonca, sosyal çalışmalar, matematik, fen bilgisi, müzik, resim ve el sanatları, ev işleri ( 5.ve 6.sınıfta ), beden eğitimi , ahlâk eğitimi ve özel faaliyetler dersleri verilir.
Devlet ilkokullarının çoğunda üniforma yoktur ancak ayırt edilebilmeleri için şapka veya sembol taşımaları gerekmektedir.
İlkokulların % 98’inde devletin finanse ettiği öğle yemeği verilmektedir. Öğretmenler tarafından verilen yemekte ayrıca informal olarak beslenme ve sağlık, yeme alışkanlıkları konularında eğitim verilmektedir.
Okulların % 90’ında jimnastik salonu, % 75’inde yüzme havuzu bulunmaktadır. Bütün okullarda eğitim amaçlı Japon Televizyon Kurumu (Nippon Hosa Kyokai) tarafından mükemmel bir şekilde hazırlanmış radyo ve televizyon sistemi mevcuttur. Yeni reform çalışmaları kapsamında sınıflara bilgisayar ve internet erişimi sağlanmaya çalışılmaktadır
ORTAOKUL
Ortaokullar zorunlu eğitimin son kısmı olup 3 yıl sürmektedir. 7-8 ve 9.sınıfları kapsar. 2003 yılında toplam okul sayısı 11,134 dür(76 devlet, 10,358 mahalli, 700). Öğrenci sayısı ise toplam 7,226,911 dir (E: 3,697,357, K: 3,529,554).
Ortaokulların amacı, ilkokul ile benzerlik göstermektedir; toplumun/ulusun bir bireyi olarak, sağlıklı sosyal yaşama sahip olabilmesi için gerekli olan temel bilgi, beceri ve aklı kazanmasına yardımcı olmaktır. Diğer bir amacı, çocuğun insancıl yönünü zenginleştirerek, bireyselliğinin farkına varmasını ve kendini geliştirmesini, kendine güven duymasını sağlamaktır.
Devlet okullarında öğrencilerin saç ve kıyafetleri, ortaokullarda düzenlenmektedir, üniforma giyme mecburiyeti vardır. Kılık kıyafetle birlikte davranış, tutum ve beklentilerde görülen değişiklikler ortaokulların ciddiyetini göstermektedir. Japon ilkokullarının çok disiplinli olduğu görülmekle birlikte, ortaokullar ilkokullara oranla çok daha ciddi ve çok daha disiplinlidir.
Ortaokul binaları ilkokul ve liselerden ayrıdır ancak, örgütlenme ve fiziksel ortamlar benzerdir. Araç gereç donanımı ilkokullara oranla daha azdır. Yine de okulların P sinde bilgisayar mevcuttur ve bu oran hızla artmaktadır. Yönetim şekli ilkokulla aynıdır.
Haftalık ders saatleri 30 saattir. Ders süreleri 50 dakikadır. Derslere göre öğretmenler değişir. Her sınıfın bir danışmanı bulunur.
Ortaokulda şu dersler verilir: Japonca, sosyal çalışmalar, matematik, fen bilgisi, müzik, güzel sanatlar, sağlık ve beden eğitimi, endüstriyel sanatlar ve ev işleri, ahlak eğitimi, özel faaliyetler, İngilizce ve seçmeli dersler
1992-1993 eğitim yılında yürürlüğe giren yeni eğitim sistemiyle Japon kültür ve tarihine, vatandaşlık bilgisine ve ülkenin uluslararası toplumdaki konumuna daha fazla ağırlık verilmektedir.
Genel olarak eğitimde analiz, araştırma ve kritik düşünme yerine ezber ve tekrara dayalı somut bilgiye önem verilmektedir. Öğretimin merkezi öğretmendir. İlkokulda olduğu gibi, öğrenciler kabiliyetlerine göre ayrılmazlar, bütün öğrencilere aynı eğitim verilir. Öğrenciler her üç dönem sonunda üç sınava girerler. Sonuçlar öğretmenin genel değerlendirmesi ve öğrencinin günlük performansı ile birlikte bir karta işlenerek velilere bildirilir.
ORTA ÖĞRETİM
JAPONYA
Lise eğitiminin zorunlu, daha da önemlisi eğitimin ücretsiz olmamasına rağmen ortaokul mezunlarının % 95’i liseye devam etmektedir. Özel liselerin toplam liselere oranı % 24’dür. Özel okul ücretleri devlet okullarının ücretlerinin yaklaşık olarak iki katıdır. Gayri resmi olarak başarı oranlarına göre sıralanan liselere giriş sınavladır.
Lise eğitiminin amacı, öğrencinin, kendi yaşamının anlamının farkına varması; mesleğini seçebilecek akıl ve beceriyi kazanması, toplumu daha derinlemesine anlaması olanağını sağlamaktır. Sunulan çeşitli olanaklardan, öğrencilerin ilgileri doğrultusunda yaptıkları seçimle ilgili temel özellikleri öğrenmeleri için öğrencilerin yönlendirilerek ve yüreklendirilerek, kişiliklerinin gelişmesine ve bağımsızlıklarını kazanmalarını sağlamak diğer amaçlardır.
Liseler üç çeşittir:
1- Tam gün eğitim yapan ve üç yıl süren lise,
2- Çalışan gençlere yönelik yarım gün eğitim yapan ve dört yıl süren lise,
3- Okuldan uzakta olanlar için, en az dört yıllık mektupla öğretim lisesi.
Ders programları, üniversiteye hazırlanacak öğrencilere ve teknik yüksek okullara devam etmek isteyen öğrencilere göre farklılık göstermektedir. Ancak, öğrencilerin % 70’inden fazlası üniversite sınavına girmektedir. Lise öğrencilerinin en büyük sorunu üniversite giriş sınavlarıdır. Sıkı bir hazırlık gerektiren sınav öğrencilerin sosyal yaşamlarının belirleyen en büyük ve en önemli faktördür.
İlk yılda ağırlıklı olarak Japonca, İngilizce, matematik ve fen bilimleri dersleri verilmektedir. İkinci yılda öğrencilerin tercihlerine ağırlık verilmekte ve bireysel başarı durumuna göre dersler verilmektedir. Liselerden mezuniyet oranı % 90, öğrencilerin derslere devamsızlık oranı % 2-2.5 civarındadır.
Yüzlerce çeşit teknik lise mevcuttur ve en popüler bölümler: bilgi teknolojileri, denizcilik, balıkçılık, ticari İngilizce ve endüstriyel alanlardır. Diğer yaygın meslek eğitimi alanları: ev ekonomisi, Tarım (tarım ürünlerinin dağıtımı ve personel değerlendiesi, biyoteknoloji, global çevresel konular, besin endüstrisindeki gelişmeler, çiftlik ve dağ köylerinde hafta sonu aktivitelerini yeniden canlandırılması), İmalat sanayii(teknolojik yenilikler), Ticaret, Deniz ürünleri endüstrisi, Hemşirelik, Sosyal refahın felsefesi ve anlamı, Bilgi çalışmaları (information studies) vs.
Teknik okullarda eğitim tam gün ve beş yıl sürelidir. Mezunlar teknisyen olmaktadır.
Tamamı üniversite mezunu olan öğretmenlerin % 20’si bayandır. Okul idaresi öğrencilerin okul dışı sosyal faaliyetlerinin dahi düzenlenmesinde etkin rol alabilmektedir.
ÜNİVERSİTEYE GİRİŞ SINAVI
JAPONYA
Üniversiteye giriş, üniversite giriş sınavında alınan başarı puanına göre belirlenmektedir. Sınav sonucunda öğrencilerin büyük bir kısmı özel üniversitelere gitmesine rağmen tarihsel olarak özellikle Tokyo ve Kyoto üniversitelerinin başarıları ve Japon liderlerin birçoğunun bu okullardan mezun olmuş olması gibi nedenlerden dolayı devlet üniversiteleri daha prestijlidir.
Üniversite giriş sınavı iki aşamalı olarak yapılmaktadır. Birinci basamak sınavı ulusal düzeyde baraj niteliğindedir. İkinci sınav ise öğrencilerin girmek istedikleri üniversite idaresi tarafından yapılmaktadır. Talebin yüksek olduğu bazı üniversiteler birinci basamak sınavı sonuçlarına göre değerlendirme yapmaktadırlar. Sınavda başarılı olamayan öğrenciler ertesi yıl sınava hazırlanıp tekrar girmektedir. Bu öğrencilere RONİN denilmektedir.
YÜKSEK ÖĞRETİM
JAPONYA
2003 yılında toplam 702 (100 devlet, 76 mahalli, 526 özel) üniversitede; 2,803,901 (E:1,716,518, K: 1,087,383) öğrenci eğitim görmektedir. Öğrencilerin % 40’ı sosyal bilimlerde, % 19’u mühendislik bilimlerinde, ’i edebiyat ve %7’side eğitim bilimlerinde okumaktadır.
Yüksek öğrenim üniversiteler, yüksek okullar ve teknik okullar olmak üzere üç çeşittir. Üniversite harçları oldukça yüksektir; vakıflar, yerel yönetimler, hükümet burs ve kredi şeklinde finansal destek sağlamaktadır.
Üniversiteler (Daigaku), lisans ve lisans üstü eğitim vermektedirler. 6 yıl süren tıp ve diş hekimliği hariç diğer okullar 4 yıllıktır; sonunda bakelorya (diploma) alınır. Master, 4 yıllık bakelorya sonrası iki yıl, doktora ise beş yıl sürelidir. Tıpta doktora bakelorya sonrası 4 yıldır.
Yüksek okullar (Tanki-daigaku), lise mezunlarına yönelik 2 ya da 3 yıllık eğitimi kapsar.
VE TÜRK EĞİTİM SİSTEMLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI:
Japon ve Türk eğitim sistemlerindeki ilköğretim kademeleri okula başlama yaşı, verilen dersler, okul yönetimi, öğretim yöntemleri, sınıf geçme, karma eğitim yapılması gibi özellikler açısından benzerlik göstermektedir.
Belirgin farklılıklar ise şöyle sıralanabilir:
İlköğretimin dokuz yıl olması
İlkokulda yabancı dil dersinin verilmemesi, 7.sınıftan itibaren verilmesi
Yıllık işgünü sayısının yüksek olması
Eğitim-öğretimin üç dönem halinde uygulanması, çok uzun süreli ( 2-3 ay gibi ) tatillerin olmaması
Eğitimin hem merkezi hem de yerel bir özellik taşıması
Eğitimin finansmanına yerel yönetimlerin de ortak olması
Ailelerin ve Milli Eğitim Bakanlığının çocukların eğitimine büyük önem vermesi
Çok çalışma anlayışının egemen olması
Ahlâk eğitimine okulun ilk gününden itibaren ağırlık verilmesi
Ana okulundan itibaren kişilik gelişimi, kendine güven duyma, çevreye ve topluma karşı sorumlu olma eğitiminin verilmesi
Okullaşma ve okur-yazar olma oranının yüksek olması
Bu farklılıklar kapsamında Türkiye’nin ilköğretim sistemi için bazı öneriler:
- İlk olarak Türkiye’de 180 gün olarak uygulanan yıllık iş günü sayısının artırılması söylenebilir.
Ayrıca bir çok gelişmiş ülkede olduğu gibi eğitim-öğretimin iki değil de üç dönem halinde yapılması da öğrencilerin çok uzun süre okuldan uzak kalarak okuldan soğumalarına engel olabilir.
- Yabancı dil dersinin ne zaman verileceği sorunu. Japonya’ya 7. sınıftan itibaren başlanmaktadır. Üç yıllık ortaokul süresince öğrenciler iyi düzeyde İngilizce öğrenmektedirler. Liselere giriş sınavında yer alan alanlardan biri İngilizce’dir. Oysa ülkemizde 4.sınıftan itibaren verilmeye başlanılan İngilizce’den istenilen sonuç alınamamaktadır. 8. sınıfı bitiren bir öğrencinin İngilizce seviyesi sadece birkaç sık kullanılan kalıp ve cümleden ibaret kalmaktadır. İngilizce öğretiminin daha önceden olduğu gibi 6. sınıftan itibaren başlatılması , 4. ve 5. sınıflardan bu dersin kaldırılması, bunun yerine Türkçe’nin öğretimine ağırlık verilmesi daha faydalı olacaktır.
- Eğitimin yerel yönetimler tarafından da yapılmasına değinebiliriz. Japonya gibi birçok ülkede yerel yönetimler eğitim kurumları açabilmekte ve bunları yönetmektedirler. Böylece devletin yükü azaltılmış olmakta, yerel yönetimlerin de katkısıyla eğitimin maddi imkanları artmış olmaktadır. Eğitimin kalitesinin yükselmesine de olumlu etkileri bulunmaktadır. Ayrıca yerinden yönetimin birçok faydasından da istifade edilmektedir. Türkiye’de uygulanan aşırı merkeziyetçi sistemin olumsuzluklarından böylece kurtulunabilir.
Japonya Seyahatinizde Konaklama Yapabileceğiniz Otellerin Listesi için Tıklayınız
